Vendor lock-in: wat is het en hoe voorkom je het?

ongewenste afhankelijk voorkomen

Vendor lock-in is de – vaak ongewenste – afhankelijkheid van je bedrijf van één specifieke softwareleverancier. Hoewel vendor lock-in niet per se slecht hoeft te zijn, is het verstandig om het zoveel mogelijk te voorkomen. Maar hoe doe je dat?

Stel: je hebt al je bedrijfssoftware laten bouwen door één en dezelfde firma. Al je applicaties zijn netjes aan elkaar gekoppeld en je bedrijf groeit mooi. Op een zeker moment wil je wat extra features laten inbouwen in een paar applicaties, om verdere groei mogelijk te maken.

Je ontvangt een flinke offerte, waar je even van schrikt. Doorlooptijd van de ontwikkeling van de nieuwe features: drie maanden. Bovendien: de onderhoudskosten van je bestaande software-inrichting blijkt volgend jaar ook nog eens keer twee te gaan. Je kijkt daarom eens om je heen, of er geen andere firma is die de software in beheer kan nemen en de nieuwe features kan bouwen. Maar dan blijkt dat geen enkele firma zijn handen aan die software wil branden, of, sterker nog: je bent contractueel geen eigenaar van de software en kunt dus niet overstappen.

afhankelijkheid

Wat is vendor lock-in?

Bovenstaande fictieve voorbeeld is een typisch geval van vendor lock-in. Er zit in het voorbeeld maar één ding op: met frisse tegenzin die offerte aftikken en tot in lengte van jaren de onderhoudskosten blijven betalen. Het alternatief – vanaf het nulpunt beginnen en je hele software-inrichting in één keer elders opnieuw laten bouwen – is vaak onbetaalbaar.

Je hebt te maken met een vendor lock-in als je realistisch bekeken niet (meer) kunt overstappen naar een andere softwareleverancier. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn – contractuele bepalingen bijvoorbeeld, of de wijze waarop de software is gebouwd – maar het resultaat is hetzelfde: je bent nu en in de toekomst sterk afhankelijk van die ene partij.

specialisme

Goede en slechte vendor lock-in

Een vendor lock-in hoeft niet altijd slecht te zijn. Als een firma geen onredelijke kosten rekent en goed werk aflevert, is een vendor lock-in geen probleem. Sterker nog: als je met je bedrijf actief bent in een specialistische branche, kan het zelfs voordelig zijn om intensief samen te werken met een softwareleverancier die veel kennis heeft van die niche. Als er in de hele wereld bijvoorbeeld één bedrijf is dat verreweg de beste software voor windturbines maakt, ben je als windturbine-fabrikant wel gek als je niet je hele IT-inrichting door hen laat ontwikkelen. Dat komt dan wellicht neer op een vendor lock-in, maar de voordelen overstijgen de nadelen daarvan.

In de meeste gevallen is een vendor lock-in echter wel degelijk een probleem. Zeker als de softwareleverancier vooral aan zijn eigen portemonnee denkt en doorheeft dat jij te maken hebt met die vendor lock-in. In de praktijk zie je dan vaak dat maandelijkse of jaarlijkse onderhoudskosten gestaag oplopen, ontwikkeltijden voor nieuwe features lang zijn en iedere wijziging of toevoeging aan de software peperduur wordt gemaakt. ‘Ze betalen toch wel,’ is dan de gedachte.

voorkomen

Vendor lock-in voorkomen: vijf tips

Vendor lock-ins die aan die laatste beschrijving voldoen, wil je als bedrijf of organisatie te allen tijde voorkomen. Het probleem is dat je vendor lock-ins moeilijk kunt zien aankomen: ze ontstaan vaak ongemerkt en geleidelijk, omdat je stukje bij beetje je IT-stack uitbreidt. Wanneer je doorhebt dat er mogelijk sprake is van een vendor lock-in, is het doorgaans al te laat: die hoge offerte ploft in je mailbox en je realiseert je ineens dat je geen kant op kunt.

Gelukkig zijn er wel enkele zaken waar je op kunt letten, en die je uit voorzorg kunt doen, om vendor lock-ins zoveel mogelijk te voorkomen. De vijf belangrijkste zijn:

Check de ontwikkeltaal waarin je softwareleverancier werkt. Het maakt niet uit dat je zelf niets weet over ontwikkeltalen – maar het is wel belangrijk dat je software wordt ontwikkeld in een codetaal die enigszins gangbaar is. Gaat het om een obscure of zeer ouderwetse ontwikkeltaal, dan is de kans klein dat je je software in de toekomst bij een andere partij in beheer kunt laten nemen.
Maak heldere afspraken over het eigendom van ontwikkelde software. Is de software echt van jou, of betaal je alleen voor het gebruik ervan? Je hoeft niet per se eigenaar van de software te worden, maar het is wel aan te raden om van tevoren heldere afspraken te maken. Zo weet je in ieder geval waar je ja tegen zegt.
Kies voor kwaliteit. Softwareleveranciers die erop uit zijn om vendor lock-ins te creëren, zullen software afleveren die nodeloos ingewikkeld en onlogisch in elkaar gezet is. Het is als leek lastig om de kwaliteit van software te controleren, maar doe in ieder geval goed onderzoek naar de ontwikkelpartij die je op het oog hebt. Neem eens contact op met een paar van hun klanten en doe navraag. Laat kwaliteit leidend zijn.
Leg afspraken vast in een contract. Niet alleen afspraken over hoe het eigendom van de software is geregeld, maar ook over doorlooptijden, ontwikkelkosten en onderhoudskosten. Hoe meer je van tevoren bespreekt en vastlegt, hoe kleiner de kans dat je in een later stadium geconfronteerd wordt met nare verrassingen.
Kies niet blindelings voor de goedkoopste. Goedkoop is duurkoop, zeker als het om IT gaat. Als je met een lage initiële offerte lekker wordt gemaakt, maar vervolgens jaarlijks met een forse verhoging van onderhoudskosten te maken krijgt, wordt dat goedkoopste aanbod uiteindelijk het duurste. Zeker als je niet kunt overstappen vanwege een vendor lock-in. Kies dus voor kwaliteit en niet blindelings voor het laagste bedrag.

Maatwerk software bij 302 online applicaties

Wil je zeker weten dat je zakendoet met een partij die er niet op uit is om je in een vendor lock-in te lokken? Bij 302 online applicaties ontwikkelen we klantportalen, web apps, boekingssystemen, mobiele apps en tal van andere soorten software voor zakelijk gebruik.

Benieuwd naar de mogelijkheden? Je bent altijd welkom voor een vrijblijvende kop koffie, en we vertellen je dan graag met welke ontwikkeltalen we zoal kunnen werken!